Ο αρτηριακός πόρος (ή αλλιώς βοτάλειος πόρος) είναι ένα αγγείο απαραίτητο στο έμβρυο που συνδέει την αριστερή πνευμονική αρτηρία με την κατιούσα αορτή, ώστε να παρακάμψει την κυκλοφορία μέσω των πνευμόνων, και φυσιολογικά κλείνει μετά τη γέννηση.
Ο ανοικτός αρτηριακός πόρος (Patent ductus arteriosus ή PDA) αποτελεί μια συγγενή καρδιοπάθεια (εκ γεννητής) όπου ο αρτηριακός πόρος αποτυγχάνει να κλείσει, ακόμη και όταν περάσουν μερικές εβδομάδες από τη γέννηση.
Στο 90% των περιπτώσεων αποτελεί μεμονωμένη συγγενή καρδιοπάθεια, ωστόσο μπορεί να συνυπάρχουν και άλλες, όπως η μεσοκοιλιακή επικοινωνία.
Ο PDA αποτελεί το περίπου το 7% των συγγενών καρδιοπαθειών και εμφανίζεται περίπου σε 1:200 – 1:2000 τελειόμηνα νεογνά, κυρίως στα κορίτσια (περίπου 2:1 με τα αγόρια).
Η διάγνωση του PDA στους ενήλικες γίνεται με το Υπερηχογράφημα καρδιάς (triplex) και ίσως χρειαστεί επίσης και Μαγνητική Τομογραφία Καρδιάς (CMR).
Πολλά PDAs είναι μικρά και ασυμπτωματικά, οπότε ανευρίσκονται τυχαία σε υπερηχοκαρδιογραφική εξέταση. Αντίθετα, τα μεγάλου μεγέθους PDAs προκαλούν καρδιακή ανεπάρκεια σύντομα μετά την γέννηση.
Αν δεν υπάρχουν συμπτώματα και οι αριστερές κοιλότητες (κόλπος και κοιλία) είναι φυσιολογικών διαστάσεων, συνιστάται τακτική παρακολούθηση με υπερηχοκαρδιογράφημα. Η πρόγνωση είναι άριστη, υπάρχει μόνο ένας ελάχιστος κίνδυνος ενδαρτηρίτιδας.
Περιστατικό
Γυναίκα 19 ετών προσήλθε στο Τμήμα Μαγνητικής Τομογραφίας Καρδιάς για την εκτίμηση – επιβεβαίωση ύπαρξης ανοικτού αρτηριακού πόρου.
Πέραν της διάγνωσης της νόσου, εκτιμήθηκε και η αιμοδυναμική επιβάρυνση, με εκτίμηση των διαστάσεων και της λειτουργικότητας των καρδιακών κοιλοτήτων, καθώς και του κλάσματος καρδιακής παροχής (Qp/Qs).
Με βάση αυτά τα στοιχεία καθοδηγείται όχι μόνο η πιθανή αντιμετώπιση της νόσου, αλλά καθορίζεται και το πλάνο παρακολούθησης του ασθενούς.